صفِ دارو، حق مردم نيست

به گزارش سلام دكتر، كرونا هر روز در كشورمان كرور كرور جان مي‌گيرد و آدم‌هاي زيادي را مظلومانه و غريبانه زير خاك سرد مدفون مي‌كند. اين روزها مردمي هم كه عزيزان شان روي تخت بيمارستان يا در خانه نفس شان تنگ است؛ هزاران گرفتاري دارند؛ گرفتاري تخت بيمارستاني، اكسيژن، دارو و …

حدود يكي دو ماه پيش بود كه وقتي تصاوير جولان كرونايي موسوم به هندي يا همان دلتا را در هندوستان مي‌ديديم، وحشت مي‌كرديم، بيماراني كه نه تخت داشتند، نه دارو و اكسيژن و … فيلم‌ها و تصاوير بحران كرونا در هند دست به دست مي‌چرخيد، ابتلا و مرگ‌هاي ميليوني رعشه به جان‌مان مي‌انداخت و شايد بسياري از كساني كه حالا جان‌شان جزو آمار شده و در ليست مرگ جاي گرفته‌اند، با ديدن اين تصاوير خدا را شكر مي‌كردند كه در ايران وضع كرونا اينطورها هم نيست.

ورطه پيك پنجم

از همان زمان بود كه كارشناسان بهداشت و درمان بارها و بارها اظهارنظر كردند، هشدار دادند، كادر درمان تمنا كردند، اما گويا گوش شنوايي براي هيچكس وجود نداشت. عادي‌انگاري، سهل‌انگاري، مديريت ناقص و عدم نظارت قاطع؛ همه و همه بيانگر عملكردهاي نامناسبي هستند كه در اين واژه‌ها حبس شده‌اند. همين بود كه هنوز پيك چهارم را با مرگ‌هاي حدود ۱۰۰ نفر در روز رد نكرده بوديم كه گرفتار پيك پنجم شديم، آن هم با بي رحمي به نام دلتا.

پيكي كه از استان‌هاي جنوبي و جنوب شرق كشور شروع شد، سيستان و بلوچستان، كرمان، بوشهر و… را درنورديد و روند بيماري در اين استان‌ها را به سرعت صعودي كرد و بعد هم شهر به شهر پيش رفت تا حكمراني‌اش را در كل كشور تثبيت كند، به ويروس غالب در كشور بدل شود و قرباني بگيرد.

قانون كرونا

دلتا كه وارد شد، همه هشدار مي‌دادند كه قدرت سرايتش ۳۰۰ درصد بيش از ويروس ووهان است، رحم ندارد و قانون خودش را به سرعت حكمفرما مي‌كند، قانون بدون چون و چراي ويروس كه اگر در برابرش پروتكل را رعايت نكني، درست مديريت و كنترل نكني و به موقع و قاطعانه تصميم نگيري، چشمت را بر روي تجمعات ببندي و… با تمام توانش مردم را يكي يكي به زمين مي اندازد. با اين حال اما باز هم گوش كسي بدهكار اين هشدارها نبود. به طوري كه تعطيلاتي كه از ۲۹ تير تا سوم مرداد ماه به پيشنهاد قرارگاه عملياتي و كميته امنيتي، اجتماعي و انتظامي ستاد ملي كرونا و موافقت رئيس‌جمهور وقت، اعمال شد، تنها يك تعطيلي اسمي بود كه طي آن فقط ادارات تعطيل شدند؛ هيچ نظارتي هم وجود نداشت و در نتيجه بساط مسافرت‌ها به راه، كافه‌ها و رستوران‌ها باز و مراسم عروسي و عزا نيز با جمعيت بالا برگزار شد؛ تعطيلاتي كه نه‌تنها منجر به كنترل دلتا از ابتداي ورودش به كشور نشد، بلكه خود به عنوان بازوي كمكي ويروس، منجر به شيوع و گردش بيشتر ويروس شد و روند صعودي سريع مبتلايان و البته مرگ‌ها را رقم زد. حالا هر روز كه آمار كرونا منتشر مي‌شود، دردي تا مغز استخوان‌مان نفوذ مي‌كند، چراكه مي‌شد از اين مرگ‌ها جلوگيري كرد اگر اندكي مديريت و نظارت قاطع‌تر وجود داشت.

وضعيت قرمز و كرونايي كه همچنان “نفس” مي گيرد

حالا كرونا در كشوري كه به گفته وزير بهداشت قرار بود الگوي مديريت كرونا براي كشورهاي ديگر باشد، چند روزي است كه قربانيانش را از مرز ۵۰۰ نفر هم بيشتر كرده است و هر روز زنان و مردان زيادي را پير و جوان به كام مرگ مي‌فرستد و رحم و مروتي هم ندارد. با يك گلودرد يا تب يا سرفه؛ مانند يك سرماخوردگي ساده شروع مي‌شود و آرام آرام رمق جان‌ها را بيرون مي‌كشد و در آخر، آن ضربه مهلك را بر جانها وارد و نفس‌ها را تنگ كرده و به شماره مي اندازد.

حالا در كشورمان مرگ‌هاي كرونايي از ۵۰۰ نفر در روز عبور كرده و هر روز ركوردي غيرقابل باور و دردناك را مي‌شكند. همچنين در حال حاضر ۳۳۶ شهر كشور در وضعيت قرمز، ۸۴ شهر در وضعيت نارنجي و ۲۸ شهر در وضعيت زرد قرار دارند.

همچنين به گفته ايرج حريرچي – معاون كل وزارت بهداشت،  “رعايت دستورالعمل‌هاي بهداشتي به زير ۳۸ درصد سقوط كرده است ‌و ۶۲ درصد دستورالعمل‌ها هم رعايت نمي‌شود. همچنين در ۴ استان رعايت پروتكل‌ها به زير ۲۵ درصد رسيده است و در ۲۳ استان پوشش ماسك در اماكن عمومي كمتر از ۵۰ درصد است.” بر اين اساس مي توان گفت كه در يك كلام اجراي شيوه نامه ها وپروتكلهاي ضد كرونا در كشور با مشكل روبروست؛ به طوري كه از طرح جامع مديريت هوشمند كرونا، نظارتها و جرايم بازدارنده اي كه پيش از اين و در سال گذشته به تصويب رسيد و به اجرا گذاشته شد، خبري نيست؛ طرحي كه مكررا هم اعلام شد نيازمند اصلاح است و با گذشت زمان هم از يادها رفت و تكليف آن هم هنوز مشخص نيست.

روزگار سياه بيمارستان‌ها و بيماراني كه روي زمين بستري مي شوند!

حالا  ظرفيت‌هاي بيمارستاني اشباع و تخت‌هاي ICU هم پُر است. فيلم‌ها و تصاوير شبكه‌هاي اجتماعي از استان‌هاي مختلف نشان مي‌دهد كه در برخي استان‌ها شرايط برخي بيمارستان‌ها سياه شده و مجبورند بيماران را روي زمين بخوابانند. تصاويري از برخي بيمارستان‌ها و از سوي كادر درمان و همراهان بيماران منتشر شده كه بيماران روي پتو و روي زمين خوابيده‌اند، بي هيچ تجهيزاتي اعم از اكسيژن و… تنها،  با يك سرم در دست و با حالي نزار.

تصاوير منتشر شده در فضاي مجازي

صف‌هاي طويل مرگ

اين اما تمام ماجرا نيست. در بيرون از بيمارستان‌ها هم  مردم كلافه‌اند، چند روزي است كه صف‌هاي عريض و طويل جلو داروخانه‌هاي دولتي و دانشگاهي نشان از اين كلافگي دارد. مردمي كه عزيزان‌شان در بيمارستان بستري شده يا در خانه حال خوبي ندارند، پشت در داروخانه‌هاي دولتي و دانشگاهي ساعت‌ها مي‌ايستند، به اميد يافتن داروي مورد نياز بيمارشان. فاويپيراوير، رمدسيوير و حتي سرم تزريقي.

مردمي كه قرار بود جز رنج بيماري رنج ديگري نداشته باشند، حالا براي تامين اين داروها در خوش بينانه‌ترين حالت بايد ساعت‌ها در صف بايستند تا شايد دارو گيرشان آيد و بتوانند درمان عزيزان‌شان را پيش برند. صف‌هايي كه خودشان مي‌توانند يكي از عوامل انتقال و شيوع كرونا بوده و بيماري و مرگ به ارمغان آورند.

ازدحام بيماران در داروخانه 29 فروردين – ارسالي از سوي مخاطب سلام دكتر

از بيمارستان مانده و از داروخانه رانده

آخرين اميد “ناصرخسرو”!

اگر كسي بتواند دارويش را از داروخانه گير بياورد، شانس آورده، اما افسوس كه برخي از هموطنانمان كه تعدادشان كم هم نيست، از بيمارستان مانده و از داروخانه رانده مي‌شوند و مجبورند دست به دامن سودجويان بازار آزاد و ناصرخسرو شوند تا يك ويال رمدسيوير را با قيمت‌هاي مختلف و بي حساب و كتاب كه گاهي تا شش تا هفت ميليون هم مي‌رسد، خريداري كنند. هرچند كه سوداگران عرصه دارو كه همواره منتظر روزنه‌اي براي دست بردن در جيب مردم آن هم در زمان بيماري‌شان هستند، كار را آسان كرده و گويا اين روزها خودشان در جلو داروخانه‌ها به پيشواز مردم مي‌آيند تا افرادي را كه دارو گيرشان‌ نيامده و سرگردان و نگرانند، با ويالي داروي ميليوني كه البته نه اصالتش مشخص است و نه خالص بودنش، خوشحال كنند.

اين روزها همه ما روايت دشواري تامين داروهاي كرونا را از دور و نزديك شنيده‌ايم. ما نيز به عنوان خبرنگاران حوزه سلامت  بارها و بارها تلفن‌مان زنگ خورده و صداي مضطربي در آن سوي خط درخواست كمك دارد تا برايش دارو پيدا كنيم. يكي خواهرش گرفتار است، ديگري عروسش و ديگري برادرش. با درگيري بالاي ريه و در انتظار دارو. يكي رمدسيوير شش ميليوني از ناصرخسرو خريده و ديگري داروخانه به داروخانه گز كرده است تا بتواند بعد از ساعت‌ها گشتن و در صف ايستادن، دارو بخرد. اين درحاليست كه پيش از اين وزير بهداشت، انتقاداتي به تشكيل صف براي ارزاقي مانند مرغ داشت و تشكيل چنين صف هايي را عاملي براي انتشار كرونا خوانده و گفته بود كه”ما اجازه نداديم صف مرغ و تخم‌ مرغ براي دارو تكرار شود.”

درد اين روزهاي كرونايي، درد بيماران يكي دوتا نيست؛ يا در بيمارستان‌ها و روي زمين بستري شدند يا اكسيژن كم دارند يا دارو ندارند و … البته وقتي مديريت و نظارت قاطعانه و درست نباشد، هيچ كشوري توان مهار بيماري را فقط در بيمارستان‌هاي خود ندارد.

پاسخ سازمان غذا و دارو به كمبودهاي “رمدسيوير” و “سرم”

حالا هم سازمان غذا و دارو، افزايش چهار برابري مصرف رمدسيوير و اعتراض توليدكنندگان سرم تزريقي به مجلس براي عدم واردات را توجيهي براي برخي از اين كمبودها اعلام كرده است. به طوري كه محمدرضا شانه‌ساز- رييس سازمان غذا و دارو اعلام كرده است كه مصرف رمدسيوير در خردادماه ۶۰۰ هزار عدد بوده و اكنون در اواسط مرداد ماه به دو ميليون و ۲۵۰ هزار عدد مي‌رسد و اين موضوع نشان مي‌دهد كه گايدلاين‌ها را براي تجويز دارو درست رعايت نمي‌كنيم.

دستور رييس جمهور براي تامين فوري اقلام دارويي

البته روز گذشته، رييس‌جمهور ابراهيم رييسي در جلسه اضطراري ستاد كرونا، با توجه به تشديد وضعيت بيماري كرونا در كشور و افزايش شيوع و ابتلا در روزهاي گذشته، دستورات فوري را صادر كرد.

تامين فوري اقلام درماني بالاخص سرم و اكسيژن، بازنگري در پروتكل‌هاي بهداشتي و تعيين ضمانت اجرا براي آن، تمهيد واردات واكسن به ميزان مورد نياز به منظور قطع زنجيره انتقال تا قبل از آغاز فصل سرما، تامين ارز لازم براي واردات واكسن بدون محدوديت از جمله دستورات مهم رئيس جمهور در اين جلسه بود.

چرايي دشواري تامين اقلام دارويي كرونا با وجود گذشت بيش از ۵۰۰ روز كرونايي

دكتر محمدرضا دري- دبير انجمن داروسازان تهران در گفت‌وگو با سلام دكتر، با اشاره ه وضعيت كمبود داروها و اقلام كرونايي، گفت: در مقطع كنوني كه در پيك پنجم كرونا ايجاد شده و متاسفانه هر روز تعداد زيادي از هموطنان‌مان با آمار قابل توجهي كه از بعد آلودگي وجود دارد، فوت مي‌كنند، توقع اين را داشتيم كه بعد از بيش از ۵۰۰ روزي كه از آغاز اپيدمي كرونا در كشور مي‌گذرد، مقداري مديريت تهيه و توزيع دارو، به صورت صحيح‌تري باشد و اين مديريت صحيح بتواند كاري كند كه اصلا چنين بحران‌هايي را نداشته باشيم.

وي افزود: ۵۰۰ روز تجربه و چهار پيك كرونايي داشتيم و اين بايد آموزش لازم را به مديران ما مي‌داد كه نگوييم مثلا سرم به اندازه كافي وجود ندارد و بهانه‌هاي واهي را به مردم بگوييم كه اصلا درست نيست. اگر قرار بود سرم‌سازي ما دچار بحراني شود، بايد زودتر آن را تقويت مي‌كرديم. بايد انبارهايي را تعبيه مي‌كرديم كه به وفور در آن‌ها سرم داشته و بتوانيم آن‌ها را براي مواقع بحراني استفاده كنيم. براي توليد دارو هم همينطور است. شايد برخي داروها با توجه به اينكه بحران پاندمي و جهاني است،  شايد بحران در تهيه مواد اوليه باشد كه البته بايد در اين زمينه هم از قبل به فكر مي‌بوديم و اجازه نمي‌داديم كار به جايي برسد كه در كشوري كه زيرساخت‌هاي توليدش اينقدر قوي است،  نتوانيم از لايه‌ها و تمامي ظرفيت صنعت‌مان براي توليد استفاده كنيم. قطعا صنعت ما پاسخگوي نيازهاي ما آن هم نيازهاي به شكل اورژانس را داشته، اما مديران نظارتي سازمان غذا و دارو به فكر تهيه و ذخيره‌سازي مناسب براي مصرف دراين ايام نبودند.

عدم وجود ساختار آينده نگر در سازمان غذا و دارو

دري تاكيد كرد: بنابراين چالش‌مان بيش از اينكه ناشي از كمبود باشد، ناشي از ساختار است كه ساختار آينده‌نگر به اين موضوع در سازمان غذا و دارو وجود نداشته است. اگر مي‌خواستيم مي‌توانستيم داروهاي كرونا را به صورت ويژه‌تر مي‌ديديم و دستورات لازم براي توليد و ذخيره‌سازي اين داروها صادر مي‌كرديم.

بحران توزيع نامتقارن اقلام كرونا

چرا از “تي تك” استفاده نمي كنيد؟

وي گفت: حال بحث كمبود يك موضوع است، بخش ديگر بحراني است كه ناشي از توزيع نامتقارن اين دارو به وجود آوردند. امروز مي‌بينيم كه داروخانه‌هاي دولتي ما متاسفانه به عنوان تنها مرجع توزيع ديده شده‌اند. اين موضوع باعث شده كه ازدحام جمعيت زيادي از اين مردم صبور و رنج‌ديده جلوي اين داروخانه‌ها، نه‌تنها منجر به اشاعه بيشتر كرونا و بيماري مي‌شود، بلكه منجر به اتلاف وقت نيز مي‌شود. اين درحاليست كه ما زيرساخت لازم براي نظارت صحيح و توزيع اين دارو را قبلا ايجاد كرديم.

انحصار داروهاي كرونايي در ۳۰۰ داروخانه دولتي و ازدحام مردم

دري ادامه داد: تعجب مي‌كنم كه چرا خود سازمان غذا و دارو از سامانه “تي‌تك” به عنوان يك اهرم نظارتي استفاده نمي‌كند. تي‌تكي كه خودش ايجاد كرده و پيگيرانه اين روزها بازرسي مي‌كند كه داروخانه‌ها حتما از اين سامانه استفاده كنند، اما از تي‌تك به عنوان يك بازوي كمكي براي ارائه خدمت سريع‌تر و شفاف‌تر استفاده نمي‌كند و  داروهاي كرونا را منحصرا در داروخانه‌هاي دولتي توزيع مي‌كند. حال آنكه ما فقط در استان تهران ۳۰۰۰ داروخانه و در كل كشور ۱۳ هزار داروخانه‌اي داريم كه مي‌توانند به صورت ويژه‌اي اين توزيع را انجام دهند تا مردم دچار بحران اتلاف وقت ناشي از تجمع در جلوي داروخانه‌هاي دولتي كه شايد شمارش آن از ۳۰۰ تا در سراسر كشور بيشتر نيست، نشوند. ما با اين اقدام داريم مردم بيمار و ۶۰ تا ۷۰ ميليون فردي را كه به هر صورت در اين روزها نيازهاي ويژه‌اي دارند، به ۲۰۰ تا ۳۰۰ مركز در سراسر كشور رهسپار مي‌كنيم كه كار درستي نيست و منجر به بحران اتلاف وقت، تشنج، صف‌هاي كاذب و… براي مردم مي‌شود. حال  مردم از يك طرف بحران داشتن بيمار كرونايي دارند و از يك سو هم با بحران اتلاف وقت و تهيه دارو مواجهند و اين باعث مي‌شود كه مردم اين روزها از خدمتي كه مي‌توانست به صورت شفاف‌تر و بهتر به آنها داده شود، ناراضي باشند.

تير آخر تامين دارو؛ بازار آزاد

سوداگري براي داروهاي كرونا در مقابل داروخانه هاي دولتي

دري تاكيد كرد: متاسفانه با اين اقدامات مديران دارند به صورت غير مستقيم الگويي را ايجاد مي‌كنند كه منجر به اين مي‌شود كه كسي كه امروز نياز به يك دارو و سرم دارد، مساله وقت برايش بسيار مهم است و ترجيح مي‌دهد براي نجات بيمارش به بازار آزاد رفته و دارو و سرم را تهيه كند. حال امروز مي‌بينيم كه ديگر فقط ناصرخسرو براي مراجعه  اين مردم وجود ندارد، بلكه افراد فرصت‌طلب جلوي داروخانه‌هايي مانند ۲۹ فروردين، ۱۳ آبان و… مشغول سوءاستفاده خودشان از مردم هستند و سيستم‌هاي نظارتي ما هم هيچ نظارتي بر اين الگوها ندارند.

وي گفت: باعث تاسف است كه از سامانه‌هايي مانند تي‌تك هم استفاده نمي‌شود. چند ماه قبل تي‌تك به عنوان الگوي مناسب و اجباري از سوي سازمان غذا و دارو براي استفاده داروخانه‌ها مطرح شد و به عنوان يك تكليف قانوني شد. حالا تي تك بهترين وسيله براي نظارت بر توزيع دارو و تحويل آن به مصرف كننده است. اگر در هر داروخانه بخش خصوصي ۱۰۰ عدد سرم بگذارند و از داروخانه بخواهند كه به ازاي ثبت كد ملي و نسخه فرد و فرد تجويزكننده، يك سرم به بيمار بدهند، الگوي نظارتي وجود دارد، چرا اين اتفاق نمي‌افتد. اگر بيماران در ۱۰۰۰ داروخانه تقسيم شوند، بهتر است يا در ۱۰ داروخانه؟. عقل سليم مي‌گويد كه شما بيمارت را به ويژه در مواقع بحراني كه اين حجم از بيمار وجود دارد، در ۱۰۰۰ داروخانه تقسيم كن.

صفِ دارو؛ اين حق مردم نيست

دري گفت: تي‌تك سامانه‌اي غيرقابل نشت است و كاملا روند دارو در آن مشخص است. بنابراين نگراني از نشت دارو با وجود اين سامانه وجود ندارد. البته در حال حاضر هم نشت دارو وجود دارد و عده‌اي كه بخواهند سوءاستفاده كنند از مراكز دولتي هم مي‌توانند اين اقدام را انجام دهند. چرا اكنون جلوي در ۱۳ آبان افرادي هستند كه هر دارويي كه بخواهيد آن را با قيمت‌هاي گزاف به شما مي‌فروشند؛ اعم از سرم، فاويپيراوير، رمدسيوير و … كسي كه بخواهد سوءاستفاده كند، از آن مراكز هم سوءاستفاده مي‌كند. اما دولت و مسئولان امر بايد به بخش خصوصي اعتماد كنند تا در اين روزهاي بحران به دادشان برسد. اينكه فقط نگاه خاص به بخش دولتي داشته باشند، منجر به اين مي‌شود كه جلوي داروخانه‌هاي دولتي انبوهي از جمعيت صف بكشند تا دارو بگيرند. چرا بايد اينطور باشد؟. چرا بايد اينطور باشد كه ۵۰ تا ۵۵ درصد از عرضه دارويي كشور دست ۳۰۰ داروخانه و مركز دولتي و دانشگاهي باشد و بقيه داروي كشور از نظر ارزش ريالي حدود ۴۵ تا ۵۰ درصد است، دست ۱۳ هزار داروخانه باشد. اين اقدام باعث همين صف‌هايي مي‌شود كه مي‌بينيم. اين حق مردم نيست كه بحران بيمار خودشان را دارند و باز هم بايد در اين گرما در صف بايستند تا يك سرم يا دارو بگيرند.

وي گفت: بنابراين متاسفانه كمبود يك پديده است و مزيد بر آن توزيع نامناسب هم وجود دارد. در ساير داروها و اقلام غير از كرونا هم كمبودهايي وجود دارد كه اين كمبودها تقصير توليدكننده‌ها نيست، بلكه بسياري از آن‌ها نياز به مواد اوليه‌اي دارند كه به واسطه تحريم‌هاي ظالمانه به دست توليدكنندگان ما نمي‌رسد يا برخي شركت‌ ها به دليل مشكلات بانكي و انتقال پول مواد اوليه به ايران نمي‌دهند؛ بر همين اساس برخي داروهايمان دچار بحران‌هاي مقطعي مي‌شوند.

چه كسي پاسخگوي اين بحران هاست؟

با اين شرايط بايد افسوس خورد كه در شرايطي كه مردم نگران بيماران‌شان هستند كه در بيمارستان يا خانه حال خوبي ندارند و چشم به راه دارويي هستند كه اندكي شرايط جسماني‌شان را بهبود بخشد، بايد بحران‌هايي داشته باشند مانند تهيه دارو، پيدا كردن تخت، پيدا كردن كپسول اكسيژن و واي بر آنان كه پول تامين اين موارد را ندارند. بحران‌هايي كه با كمي مديريت قاطعانه و آينده‌نگري مي‌شد از آنها جلوگيري كرد تا واقعا بيماران كرونايي و خانواده‌هايشان رنجي جز رنج بيماري نداشته باشند.

حال بايد پرسيد كه چه كسي مسئول جان‌هايي است كه اين روزها از بين مي‌روند و راهي قبرستان مي‌شوند؟، چه كسي مسئول نگراني و اضطراب بيماران و خانواده‌هايي است كه منتظر تهيه دارو و درمان و اكسيژن‌شان هستند يا نياز به تخت بستري دارند؟. 

در اين شرايط كارشناسان حوزه سلامت لاك داون موقت و واقعي و همچنين نظارت قاطعانه بر تعطيلي را راهكار برون رفت از اين شرايط بحراني مي دانند تا فشار و بار بيمارستان ها اندكي كاهش يابد؛ همچنين  رييس جمهوري- ابراهيم رييسي اخيرا اعلام كرد كه هر چه سريع تر طرحي با عنوان طرح جامع تحول مديريت كرونا ترتيب داده شود و سريعا در مقابل بيماري اقدام شود. حال بايد خواست و البته اميدوار بود كه بدون فوت وقت و هرچه سريع‌تر در مقابل بيماري، مديريتي دقيق، صحيح، قاطع و به دور از شعار ايجاد شود تا بتوان از جان مردم در برابر اين ويروس وحشي محافظت كرد؛ چرا كه بي‌ترديد حق مردم اين نيست كه روي تخت بيمارستان‌ها و با دغدغه دارو و درمان و اكسيژن و يا در صف دارو و بيمارستان جان ببازند.

انتهاي پيام